PROGRAM
Filmy Pełnometrażowe
BALAOU
reż. Gonçalo Tocha, 2007, dok., 77’
“Minęło właśnie siedem miesięcy od śmierci mojej mamy, Blé. Patrzę na morze w S. Miguel na Azorach, gdzie mieszkają moi dalecy krewni. Spotykam się z cioteczna babcią Marią do Rosário, lat 91, szukającą odpowiedniego moment, by odejść. Opowiada mi o Bogu. Wokół niej rodzą się dzieci. Wszyscy przepływają przez tutejsze morze, czarne i wulkaniczne. To tu spotykam Florence i Beru, parę Francuzów, którzy co roku przepływają Atlantyk na jachcie Balaou. Zapraszają mnie na pokład, bym kontynuował podróż razem z nimi. Wyrzucam bilet lotniczy i ruszam na pełne morze.” Film Balaou, podzielony na trzy momenty i osiem lekcji, to podróż, której celem jest akceptacja zapomnienia.
PODRÓŻ DO PORTUGALII
reż. Sérgio Tréfaut, Portugalia, 2011, dram., 75’
Podróż do Portugalii to film polityczny opowiadający o procedurach kontroli obcokrajowców na europejskich lotniskach i o nieludzkim traktowaniu uznawanym obecnie za normalną praktykę. Maria, ukraińska lekarka, ląduje na lotnisku w Faro, gdzie zostaje zatrzymana i poddana przesłuchaniu przez służby graniczne. Sytuacja zmienia się w koszmar, gdy okazuje się, że mężczyzna, który czeka na Marię na lotnisku jest Senegalczykiem. Nielegalna imigracja? Handel ludźmi? Wszystko jest możliwe. Film zainspirowany prawdziwą historią. Debiut fabularny autora pokazywanego 3 lata temu w Warszawie dokumentu Lizbończycy.
NA ZIEMI, NIE NA KSIĘŻYCU
reż. Gonçalo Tocha, Portugalia, 2011, dok., 185’
W 2007 r. operator kamery i dźwiękowiec docierają na wyspę Corvo – najmniejszą w archipelagu Azorów. Chcą sfilmować „wszystko, co się da”. Powoli zyskują akceptację lokalnej społeczności.
Corvo ma swoją specyficzną kulturę, od ponad pięciuset lat rozwijającą się w izolacji. Wyspa to wielka skała o długości 6 kilometrów i szerokości 4 kilometrów, położona na środku Atlantyku. Znajduje się na niej krater wulkanu i tylko jedno miasteczko z czterystu czterdziestoma mieszkańcami. Film kręcony był w zawrotnym rytmie przez kilka lat, między przyjazdami, wyjazdami i powrotami, przypomina patchwork odkryć i doświadczeń zbieranych podczas obserwacji codziennego życia odizolowanej społeczności. To atlantycka odyseja podzielona na czternaście rozdziałów, w której mieszają się obserwacje antropologiczne, literatura, zagubione archiwa oraz mitologiczne i autobiograficzne opowieści.
FILM NIEPOKOJU
reż. João Botelho, Portugalia, 2010, fab., 120’
Lizbona dzisiaj. Pokój w mieszkaniu przy Rua dos Douradores. Pewien człowiek tworzy sny i teorie wokół nich. Materia snu staje się fizyczna, namacalna, widzialna. Tekst staje się materią swojej muzycznej dźwięczności. Niespokojny film o nieskończonej i pełnej pułapek książce – Księdze niepokoju Fernanda Pessoi. Absolutna, doskonała, nieuleczalna samotność JA. Bóg to ja! - napisał Bernardo Soares.
TABU
reż. Miguel Gomes, Portugalia / Niemcy / Brazylia / Francja 2012, dram., 118’
Po przejściu na emeryturę Pilar stara się nadać sens swojemu życiu. Działa na rzecz biednych, bierze udział w akcjach charytatywnych i marszach pokojowych, pomaga też swojej ekscentrycznej sąsiadce. Kiedy Aurora podupada na zdrowiu, na łożu śmierci prosi, żeby sąsiadka i służąca odnalazły tajemniczego Gianlucę. Opowiada on kobietom niesamowitą historię o miłości i zbrodni rodem z filmów przygodowych.
Swoim pięknym czarno-białym filmem Miguel Gomes składa hołd klasyce kina, a zwłaszcza kinu niememu. Żartobliwie sięga po doskonale znane elementy, bawiąc się nimi tworzy coś nowego i świeżego: film tętniący życiem, oryginalny i romantyczny. Ta rozpięta między współczesną Portugalią i kolonialną Afryką opowieść zdobyła Nagrodę Alfreda Bauera za innowację artystyczną i Nagrodę FIPRESCI na Berlinale 2012. Film Tabu to trzeci fabularny film Gomesa.
KOCIA KOŁYSKA
reż. Filipa Reis, João Miller Guerra, Portugalia 2012, dok/fab.,57’
Młoda matka próbuje poradzić sobie z własnym dorastaniem i z dzieckiem, żywym wspomnieniem pierwszej, nie zakończonej happy-endem miłości. Córeczka towarzyszy jej wszędzie: podczas spotkania z przyjaciółmi w kawiarni, podczas manicure, dzieląc z nią życie przed kamerą. Ten fabularny film w dokumentalnym tonie wprowadza nas w dziecinny i pełen nadziei świat bohaterki.
PROGRAM
Filmy krótkometrażowe
WSPÓLNOTA
reż. Salomé Lamas, Portugalia, 2012, dok., 23
„Wspólnota” to krótki dokument o mieszkańcach CCL – Costa da Caparica, najstarszego kempingu w Portugalii. Od momentu jego powstania kolejne pokolenia rodzin zaludniają kemping, rysując granicę dzielącą świat „na zewnątrz” od świata „wewnątrz” i starając się zatrzymać czas.
KIESZONKOWIEC
reż. João Figueiras, Portugalia, 2010, fab., 20’
Nieostra sylwetka, anonimowy wywiad odsłania samotnego, melancholijnego mężczyznę, niedopasowanego do swoich czasów. Jego świadectwo ukazuje miasto w momencie zmiany.
KALI, MAŁY WAMPIR
reż. Regina Pessoa, Portugalia/Kanada, 2012, anim., 9’
Oto opowieść o chłopcu innym od pozostałych, który marzy o tym, by znaleźć swoje miejsce w słońcu. Tak jak Księżyc ma różne fazy, tak i Kali musi zmierzyć się z wewnętrznymi demonami i lękami, aby w końcu znaleźć przejście do światła. Pewnego dnia zniknie... A może to tylko kolejna faza zmiany.
ŻÓŁW
reż. Luís da Matta Almeida, Pedro Lino, Portugalia/UK, 2012, anim., 9’
Ta współczesna baśń opowiada o dziwnej przygodzie człowieka, który „był panem swojej woli”. Aby udowodnić fizyczne istnienie żółwia, „tego dziwnego zwierzęcia zoologicznego”, w bezsensownym i bezużytecznym wysiłku dociera aż na drugą stronę Ziemi. Czasem to, co istotne, mamy pod nosem, wystarczy to zauważyć. Na podstawie opowiadania Almady Negreirosa.
ŚWIATŁO PORANKA
reż. Cláudia Varejão, Portugalia 2012, fab. 18’
Światło poranka zamyka tryptyk krótkich metraży Cláudii Varejão o (nie)spotkaniach rodzinnych. Codzienne życie kryje w sobie wyższe i milczące siły. Ich zrozumienie wydaje się często zadaniem brutalnym, niekiedy nawet bezużytecznym. Film przybliża nam dystans dzielący trzy pokolenia – matkę, córkę i wnuczkę. W gęstej rzece, która je łączy pojawia się szczelina, bez wyraźnej, poza wyczerpaniem, przyczyny.
CZERWONY ŚWIT
reż. João P. Rodrigues, João Guerra da Mata, Portugalia 2011, dok. 27’
Mercado Vermelho (Czerwony Targ) w Makau. Czerwień krwi, mięsa, wiader a nawet rybich oczu przenosi widza w świat dziwny i przerażając, lecz zarazem piękny i intrygujący. Kamera Rodriguesa i Guerry da Mata spełnia rolę siły napędowej, która doskonale równoważy to, co istnieje i to, co widać.
